مراحل توليد برنج سالم

مراحل توليد برنج سالم

حمايت از مصرف محصولات سالم

حمايت از مصرف محصولات سالم ، مهمترين ابزار تشويق کشاورزان به توليد و عرضه محصولات سالم است.محصولات کشاورزي در طول فصل زراعي توسط جانداران مختلفي مورد حمله قرار مي گيرند اين جانداران به نوبه خود توسط جانداران ديگري خورده مي شوند. به عبارتي ، طبيعت خود تعادل لازم را بين عوامل مختلف ايجاد مي کند. وارد شدن سموم شيميايي به بخش کشاورزي و با هدف حفظ محصول در چند دهه اخير نتوانسته است الگوي پايداري را ارائه دهد، زيرا: سموم شيميايي اگر چه تحت نام آفت کش ، قارچ کش ، علف کش و امثال آن توليد و به فروش مي رسند ، ولي در واقع همگي زيست کش هستند و زماني که وارد محيط شوند، همه جانداران را نابود مي کنند وبراي سلامتي انسان هم مضر هستند.

آفات محصولات کشاورزي نه تنها در اين مدت طولاني توسط سموم شيميايي از بين نرفته اند، بلکه هر ساله تعداد آنها بيشتر شده است زيرا در مدت کوتاهي جمعيت هاي مقاوم به سموم شيميايي رشد مي کنند. اين مقاومت باعث مصرف سموم خطرناک تر و قوي تر مي شود. کشاورزان چنين تصور مي کنند کيفيت سموم به قدرت کشندگي آنها مربوط است و همين مسئله موجب شده است تا هر ساله سموم خطرناک بيشتري مصرف شوند.  

ويژگي هاي محصول سالم

توليد محصولات سالم از جنبه هاي اقتصادي ، اجتماعي و زيست محيطي داراي اهميت اند. از نظر اقتصادي براي توليدکننده و مصرف کننده مناسب است. چون خالص است و مخلوط با ساير انواع برنج نيست، از نظر کيفيت پخت مطلوب است. همچنين عاري از مواد مضر است که سلامت انسان را به مخاطره نمي اندازد . از نظر اقتصادي هزينه هاي نهاده هاي شيميايي کاسته مي شود و چون بدون واسطه عرضه مي شود براي کشاورز و مصرف کننده مقرون به صرفه است. از نظر ملي مي تواند به حذف يارانه هاي متعلق به سموم شيميايي کمک کند و يارانه ها را به سوي بهبود سلامت جامعه از طريق توليد محصولات سالم ، هدايت کند. از نظر زيست محيطي مانع از آلودگي خاک ، آب و نابودي جانداران مي شود که منابع تأمين کننده حيات انسان ها هستند. 

 مديريت بهينه محصول 

توليد محصول نيازمند مديريت مستمر کشاورز بر مزرعه است . براي کنترل عوامل خسارت زا در شيوه توليد برنج سالم ، علف هاي هرز از طريق کشت توأم برنج با اردک کنترل مي شود. اردک تقريباً از کليه علف هاي هرز و آفات بدون وارد کردن خسارت به شالي تغذيه مي کند. فضولات آن به عنوان کود مورد استفاده گياه قرار مي گيرد که باعث حاصلخيزي خاک و افزايش عملکرد شالي و کيفيت محصول مي شود.اردک با بهم زدن گل و لاي شاليزار باعث تهويه خاک و توسعه ريشه ها مي شود که اين عمل به سلامت گياه کمک مي کند. بيماري ها با بهبود شيوه کشت و استفاده از روش هاي مکانيکي ، نصب تله ، پرورش ماهي در شاليزار و … کنترل مي شوند. بنابراين هيچگونه سمي در اين گونه شاليزارها استفاده نمي شود.

انتخاب زمين

زمين شاليزاري که انتخاب نمودم داراي خاک حاصلخيز مي باشد همچنين داراي آب مستقل و سيستم زهکشي مناسب مي باشد. مساحت زمين شاليزاري براي توليد محصول سالم 2000هزار متر مربع مي باشد. از کود دامي پوسيده به مقدار 4 تن در اين 2000هزار متر مربع استفاده نمودم. کود دامي پوسيده براي افزايش حاصلخيزي خاک در طول فصل زراعي. براي فصل زراعي قبل از برنج مي توان تناوب کشت را انجام داد. مناسب ترين تناوب قبل از برنج، کشت شبدر برسيم مي باشد. بطوريکه از لحاظ امکان کشت برنج در زمان مناسب باعث افزايش حاصلخيزي خاک مي شود.

شخم اول 

براي خزانه در اسفند و براي زمين اصلي اواسط فروردين با گاو آهن برگردان تا عمق 15تا 20 سانتي متر عمل شخم را انجام دادم.

تهيه بذر

براي تهيه بذر شما مي توانيد از بذور گواهي شده که توسط مراکز خدمات جهاد کشاورزي توزيع مي شود تهيه کنيد.البته بعضي از کشاورزان با آشنايي از روش تهيه بذر هر ساله خودشان قسمتي از مزرعه را براي تهيه بذر انتخاب مي کنند و بذور مورد نياز براي فصل زراعي آينده را تهيه مي کنند.

انتخاب رقم

در اسفند، براي توليد اقتصادي، دوره رشد، کيفيت، و تحمل به آفات و بيماريها و ساير شرايط، با مشورت کارشناسان و محققان برنج ارقام محلي را انتخاب نمودم به جهت کاهش استفاده از کود و سم.

محل خزانه

در اسفند ماه، محل خزانه را براساس حاصلخيز بودن خاک مزرعه و دسترسي آسان به آب و زهکشي مناسب، و همچنين تابش خورشيد بر محل خزانه انتخاب نمودم سعي کردم نسبت به آلودگي شديد آفات مبرا باشد. همچنين از نظر علف هاي هرز عاري باشد.

ميزان بذر

مقدار 50 تا 40 کيلو گرم بذر براي يک هکتار زمين کافي مي باشد. البته بذور بايد مناسب، قوي، درشت عاري از علف هرز و آفات و بيماريها باشد.

سبک و سنگين کردن بذر

با استفاد از محلول آب و نمک که با معيار شناور بودن تخم مرغ تازه در محلول آب و نمک اقدام به سبک و سنگين کردن بذور می نماییم بطوريکه بذور پوک و نارس را جدا می نماییم.

 24ساعت در داخل آب خالص قرار دادم تا خواب بذر از بين برود.

ضد عفوني بذر

بذور را بعد از 24 ساعت از آب خالص خارج نموده آنگاه براي از بين بردن آفات و بعضي از بيماريها ضد عفوني مي کنيم. اين کار در حقيقت نوعي پيشگيري مي باشد.

 

هم زدن و آبدهي بذر

هر دوازده ساعت جهت تامين رطوبت و هوادهي، بذور را در آب ولرم که دماي آن 40 الي30 درجه سانتي گراد بود آب پاشي می نماییم.

 

اندازه مناسب جوانه براي بذر پاشي

بذور جوانه زده که به صورت يکنواخت مي باشد بطوريکه اندازه ريشچه و ساقچه حدود نيم سانتي متر است مناسب مي باشد.

 

تراکم بذر پاشي در خزانه

حدود 100 گرم بذر در متر مربع مناسب است.

البته نوع رقم کمي در اين مورد تفاوت دارد بايد از نظرات کارشناسان و محققان استفاده نمود.

مساحت خزانه

براي يک هکتار زمين شاليزاري نياز به 250 تا 300 متر مربع خزانه احتياج است. خزانه ها بصورت جوي پشته(ايستگاهي) توصيه مي شود.

ابعاد خزانه 

طول پشته را 15 متر، عرض پشته را 5/1-2/1 عرض جوي ها80-70 سانتي متر درست مي کنيم. پشته را طوري بايد درست کنيم که مسطح و بدون چاله باشد.

پوشش خزانه

بعد از بذر پاشي، روي خزانه ها را با کمان چوبي يا ميله گرد آهني نصب کرده و سپس روي آن را با نايلون های مناسب کاملا مي پوشانيم.

آبياري خزانه

در چند روز اول بذر پاشي نبايد روي بستر آب باشد. معمولا رطوبت گل کافي است.در صورت نياز در صبح ها بصورت جرياني آب داده شود. و بلافاصله زهکشي شود. تا روي بستر آب قرار نگيرد. پس از دو تا سه برگ شدن و همزمان با هوادهي گياهچه ها، وقتي گياهچه به حدود 3 برگه رسيدن بايد پاي بوته ها بايد آب وجود داشته باشد. از ماندابي آب بايد پيش گيري نمود.

هوادهي خزانه

در مرحله سه برگي شدن لازم است مرحله به مرحله بويژه در روزهاي گرم نسبت به هوادهي و مطابقت دادن گياهچه به شرايط آب و هوايي طبيعي اقدام نمود.

شرايط گياهچه هاي توليد

گياهچه هاي پرورش يافته نه تنها از لحاظ يکنواختي و سرسبزي مي بايست مورد توجه قرار گيرند بلکه از لحاظ ارتفاع بوته و طول ريشه و نيز ريشه دواني مطلوب و به رنگ سفيد فعال باشند.

همچنين گياهچه برنج مي بايست ساقه هاي قطور داشته باشد يعني ضعيف و لاغر نباشد.

زمان انتقال نشاء

ارديبهشت، حدود 30 الي 25 روز از سن نشاء گذشته باشد همچنين ارتفاع حدود 25 سانتي متر و 5 الي 4 برگه باشند.

زمان مناسب نشاء کاري

اوايل ارديبهشت، بهترين زمان نشاء کاري دهه دوم ارديبهشت مي باشد.

فاصله نشاء کاري

تعداد نشاء در هر کپه

مديريت آب در اوايل نشاکاري برنج

آبياري در شاليزار ضمن تامين نياز آبي گياهچه ها در صورت کنترل ارتفاع آب باعث پيشگيري از گسترش رشد علف هاي هرز خواهد شد.

 

روش هاي کنترل علف هاي هرز

 ضمن رعايت يک سري اصول پيشگيري شامل بذر خالص، خزانه مناسب، مبارزه مکانيکي، روش هايي نظير مديريت آب در زمين اصلي، استفاده از اردک در شاليزار و نيز مبارزه دستي با علف هاي هرز پيشنهاد مي گردد.

 

 رها سازي جوجه اردک ها

 اواخر ارديبهشت به منظور کنترل بيولوژيکي علف هاي هرز و بعضي آفات و نيز افزايش حاصلخيزي خاک تعداد 300-250 جوجه اردک با سن دو هفته اي براي يک هکتار شاليزار توصيه مي شود.

 حدود 10 روز بعد از نشاکاري زمانيکه گياهچه استقرار پيدا نمودند.مي توان جوجه اردک هاي مورد نظر را در شاليزار رها سازي کرد.محصور بودن شاليزار با سيم توري يا وسايل ديگر ضروري است.

مديريت تغذيه و پرورش جوجه اردک ها 

برداشت برنج سالم در تاريخ باحضور مهندس امير خيرلله پور رييس مركز خدمات جهادكشاورزي و ناظرين برنج شهرستان بابلسر و كشاورزان.

مزرعه برنج سالم متعلق به مهندس كريم باباجاني ميباشد . در مرحله نخست هنگام نشاكاري كشاورزان باور نداشتند، اما مرور زمان آن را قبول نمودند. تعداد زيادي از كشاورزان سال زراعي آينده به اين شيوه برنج سالم توليد خواهند كرد . جامعه سالم به محيط زيست سالم و مواد غذايي سالم احتياج دارد.